Cuộc chiến tăng vốn của các ngân hàng

Phương pháp tăng vốn vay kinh doanh mà các ngân hàng đề ra cũng khá đa dạng, từ kế hoạch phát hành cho cổ đông hiện hữu, tìm kiếm đối tác chiến lược cho tới việc sử dụng lợi nhuận chưa phân phối, thặng dư vốn cổ phần và các quỹ để chia thưởng cho cổ đông.

Trăm nẻo đường tăng vốn

Techcombank là ngân hàng có kế hoạch tăng vốn mạnh nhất trong năm 2017 và cũng là một trong rất ít ngân hàng có kế hoạch tăng vay kinh doanh vốn điều lệ từ các cổ đông hiện hữu. Nhà băng này dự kiến phát hành là 500 triệu cổ phiếu với giá phát hành tối thiểu bằng mệnh giá 10.000 đồng/cp.


Nếu chào bán thành công, vốn điều lệ của Techcombank sẽ tăng lên từ 8.878 tỷ đồng lên 13.878 tỷ đồng, tỷ lệ tương đương 56,5%. Đây sẽ là lần tăng vốn lớn nhất của nhà băng này từ năm 2008 tới nay. Ghi nhận trong 4 năm 2008-2012, vốn điều lệ của Techcombank đã tăng đều đặn từ 4.705 tỷ đồng lên 8.848 tỷ đồng và không tăng vốn vay kinh doanh thêm nhiều trong suốt 4 năm gần đây.

Tiếp theo là Ngân hàng Quốc Tế (mã VIB-UPCoM). Theo kế hoạch được cổ đông thông qua tại ĐHĐCĐ thường niên, VIB dự kiến sẽ tăng hơn 7.900 tỷ đồng vốn điều lệ trong năm nay, tương đương mức tăng 44,6% so với hiện tại, thông qua 2 phương án là trả cổ tức bằng cổ phiếu (3,5%), chia cổ phiếu thưởng (36,1%) và phát hành ESOP (0,4%).

Quy mô tăng vốn vay kinh doanh của những ngân hàng

So với các nước trong khu vực và trên thế giới, việc áp dụng tiêu chuẩn Basel tại Việt Nam vẫn còn khá chậm. Trong khi nhiều các quốc gia đã hoàn thành Basel II, tiến tới Basel 2.5 và Basel III thì hầu hết các ngân hàng Việt Nam mới cơ bản đạt được các chuẩn mực của Basel I và đang trong quá trình thí điểm mức độ cao hơn.

Theo Basel II, rủi ro cũng được tính toán theo 3 yếu tố chính mà ngân hàng phải đối mặt thay vì 1 yếu tố như Basel I, gồm rủi ro tín dụng, rủi ro vận hành (hay rủi ro hoạt động) và rủi ro thị trường. Mặc dù quy định tỷ lệ an toàn vốn vay kinh doanh - CAR không thay đổi (thấp nhất 8%), nhưng yêu cầu về mức độ an toàn vốn được nâng lên đáng kể, khi mẫu số được nâng lên nhờ bổ sung các trọng số khi đánh giá mức độ rủi ro. Với cách tính mới này, không ít ngân hàng sẽ rơi vào tình trạng rủi ro khi không đáp ứng được mức tổi thiểu khi tính toán lại.

Trong báo cáo phân tích của CTCK MB (MBS) đưa ra khi NHNN công bố thí điểm tiêu chuẩn này đầu năm 2016, hệ số CAR của các ngân hàng theo công thức mới có thể sẽ giảm từ 1 -3% so với mức hiện tại và vì vậy, sẽ có những ngân hàng sau khi tính toán lại CAR thấp hơn mức tổi thiểu 8%. Áp lực “đẩy” CAR là điều hiển nhiên phải thực hiện nếu không muốn các chỉ số an toàn chạm mức nguy hiểm.

Để tăng tỷ lệ này trên thực tế chỉ có hai cách hoặc tăng vốn tự có hoặc là giảm tổng tài sản có rủi ro. Tất nhiên, trong bối cảnh các ngân hàng chạy đua tăng trưởng tín dụng, việc giảm tài sản có rủi ro là điều không hề dễ dàng và cách nhanh nhất được áp dụng là tăng vốn tự có của mình. Chỉ những trường hợp quá khó tăng vốn như BIDV với kế hoạch đề ra liên tục trong những năm gần đây nhưng không thực hiện được, mới lựa chọn cách giảm tài sản có rủi ro.